رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی : رسانه ملی نقش محوری در توسعه فرهنگ کتابخوانی دارد
تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۱۱۲۲۳
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما ،رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در برنامه سلام خبرنگار شبکه خبر گفت : آقای علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: یک محصول وقتی تولید می‌شود چه محصول خوراکی باشد چه پوشاک باشد چه فرهنگی باشد برای یک مخاطبی تهیه می‌شود و با یک هدف قطعاً اگر ارتباط این محصول با مخاطب به نحو کامل برقرار نشود اگر این کالا یا محصول در دسترس مخاطب قرار نگیرد اگر اطلاع تولید این محصول به سمع و بصر خواننده نرسد اگر امکان تهیه آن فراهم نشود عملاً می‌شود گفت که تولید آن محصول بی نتیجه مانده، من آماری را همراه دارم این آمار رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است مربوط است به تیرماه ۱۴۰۲ یعنی خیلی به روز است این آمار نشر کتاب در تیر ۱۴۰۲ است طبق این آمار اعلام می‌کند از این آمار که مجموع کتاب‌هایی که در تیر ماه امسال چاپ شده ۹ هزار و ۶۷۴ عنوان بوده در ۱۲ رده‌ی موضوعی، اما آنچه قابل توجه و البته تأسف است این است که میانگین شمارگان مجموع این کتاب‌ها ۸۲۱ نسخه است برای کشوری با بیش از ۸۵ میلیون جمعیت ۸۲۱ عنوان است این متوسط شمارگان تازه با در نظر گرفتن این است که کتاب‌های کمک درسی هم در اینجا هست در این ۹ هزار عنوان است یعنی در کتاب‌های کمک درسی میانگین شمارگان ۹۲۱ است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بیشتر صد تا بیشتر است عملاً و همین طور کتاب‌های دیگر، نه فقط کاغذ نیست ببینید ما الآن محصولات دیگری در بازار داریم که قیمتش هم چند برابر کتاب هست، اما مردم برای آن هزینه می‌کنند خب یک قسمتش این است که باید مخاطب مطلع بشود کتاب را بداند که چنین کتابی منتشر شده و وقتی می‌داند بداند آیا این مورد نیاز او هست یا نیست اینجا رسانه می‌تواند کمک بکند که بداند اینکه نیاز او را برطرف می‌کند بعد او باید در دسترسش باشد ببینید من یک نتیجه‌ای بگیرم وقتی شما ۸۲۱ کتاب می‌گویید شمارگان است حالا یک تعدادش باید برود کتابخانه‌ها یک تعدادش باید به ناشر به مؤلف داده بشود مترجم داده بشود فرض کنید ۸۰۰ نسخه بماند اگر به هر کتابفروشی فقط یک نسخه بدهیم معنی آن این است که این در ۸۰۰ کتابفروشی می‌تواند باشد ما بیش از هزار و ۴۰۰ تا شهر داریم از آن طرف می‌دانیم که در کلانشهر‌ها در تهران، مشهد، قم، اصفهان، شیراز تعداد زیادی کتاب فروشی وجوددارد نتیجه می‌گیریم دربعضی از استانها حتی در تمام شهر‌ها یک کتاب فروشی وجود ندارد در هر شهر، بنابراین ما چطور انتظار داریم که این کتاب اهل فلان شهری که اصلاً کتاب فروشی در آن شهر نیست این کتاب را بخواهد و اگر بخواهد شمارگان بالا برود این می‌شود بر هزینه و قیمت کنترل می‌شود وقتی شما ناچارید ببینید من هفته گذشته شنیدم از یک ناشری که به من گفت چاپخانه ما برای چاپ ۲۰۰ نسخه‌ی کتاب ۵ هزار پول چاپ نسخه را می‌گیرد از ما، فرقی نمی‌کند چه ۵ هزار تا شما منتشر کنید یا ۲۰۰ تا چاپ بکنید پول ۵ هزار تا را می‌دهد با این تفاوت که وقتی پول ۵ هزار تا منتشر کنید هزینه‌ی چاپ تقسیم می‌شود بر ۵ هزار نسخه اگر ۲۰۰ تا چاپ بکنید چقدر قیمت کتاب بالا می‌رود، مسئله‌ی تبلیغ است مسئله‌ی معرفی هست مسئله‌ی دسترسی است مسئله‌ی تغذیه کتابخانه‌های کشور است کتاب وقتی گران می‌شود مردم به کتابخانه‌ها بیشتر اقبال باید بکنند یک زنجیره است اگر تمام این زنجیره و از همه مهم‌تر در این روند این است که میل و شوق به کتابخوانی و انس به کتابخوانی ایجاد بشود این کار آموزش و پرورش است از ابتدای تحصیلات یعنی اگر کودک از ابتدای دبستان عادت به مطالعه، لذت مطالعه را احساس بکند خب متأسفانه مشکلاتی در دهه‌های گذشته اتفاق افتاد مثلاً یک این بود که پست کتابدار از آموزش و پرورش حذف شد از مدارس، کتابخانه در وضع، تمام مراحل این زنجیره بکند احتمال تأثیرگذاری آن قطعاً بیشتر است.
مجری: این موضوع را من از منظر دیگری از جنابعالی بپرسم یک اشاره‌ای داشتید که خب موضوع کتابخوانی و انس با کتاب از ابتدایی از کودکی از مدارس از آموزش و پرورش باید آغاز بشود علاوه بر این موضوع که بسیار هم مهم است و قطعاً اثرگذار می‌تواند باشد امروز در شرایط فعلی چه باید کرد که کتاب در سبد خرید خانواده قرار بگیرد؟
آقای مختارپور: ببینید ما یک محصول را برای یکی از این چند جهت تهیه می‌کنیم یا به آن نیاز داریم یعنی یک مشکلی داریم احتیاجی داریم و آن محصول احتیاج ما را برطرف می‌کند یا یک ارزش افزوده‌ای برای ما ایجاد می‌کند یک سودی با تهیه‌ی او به دست می‌آوریم یا می‌تواند به ما یک آرامشی، یک اوقات فراغتی را از ما پر بکند یا می‌تواند به ما مهارتی آموزش بدهد یا جذابیتی دارد که کنجکاوی ما را می‌تواند جبران بکند بنابراین کتابخوانی هم زمانی رواج پیدا می‌کند که پدران، مادران و مدارس و رسانه و نهاد‌های تصمیم گیر هر کدام کمک بکنند یکی از این ابعاد برای من خواننده اولویت پیدا بکند یعنی فرض بکنید در یک اداره‌ی دولتی یا خصوصی کارمند بداند که اگر مطالعات جانبی در حوزه‌ی کارش پیدا بکند در سازمانش مورد توجه قرار می‌گیرد مورد تشویق قرار می‌گیرد در ارتقاء او نقش دارد اگر فرض بکنید که یک بازیگر هنر‌های نمایشی یا سینما بداند که اگر بیشتر مطالعه بکند امکان نقش آفرینی بهتر و بیشتر و مؤثرتری دارد اگر یک ورزشکار بداند که اگر از حوزه‌ی مربوط به خودش مطالعه‌ی بیشتری بکند اثرگذاری بیشتری دارد اگر یک دانشجو بداند مطالعات جانبی که بکند موفقیت بیشتری در طی مراحل تحصیلی دارد تا اینکه یک جزوه‌ی اجباری ۲۰ صفحه‌ای را در دانشگاه بخواند رسانه می‌تواند این ابعاد را هم انجام بدهد نمی‌شود وقتی ببینید من یک مثال دیگری بزنم؛ ما الآن این تلفن همراه الآن طبق آمار‌های منتشره میزان تجارتی که در گوشی همراه در کشور ما می‌شود چند برابر کل جمعیت ماست چرا این اتفاق افتاده؟! برای اینکه برای جوان امروزی که در ۴۰، ۵۰ سال پیش احساس می‌کرد اگر فلان کتاب را نخوانده باشد موجب سرافکندگی اش است امروز اگر فلان نوع جدید گوشی را نداشته باشد موجب خجالتش است بنابراین شده از خورد و خوراکش می‌زند و می‌رود گوشی اش را هر سال ارتقاء می‌دهد ۴۰، ۵۰ سال پیش در اوایل انقلاب این کار راجع به کتاب اتفاق افتاد و شمارگان کتاب در کشور ما به ۵۰ هزار نسخه رسید یکی ما دچار انقلاب بزرگ اجتماعی ـ سیاسی شدیم و وقتی بنیانگذار این انقلاب اهل کتاب بود، رهبر فعلی، شهید بهشتی، دکتر شریعتی، مرتضی مطهری، چمران، جلال آل احمد ببینید شما هر کدام از این‌ها را می‌بینید می‌بینید ما شخصیت‌های چریک مبارز شبیه بعضی از انقلاب‌هایی که مثلاً در امریکای لاتین صورت می‌گیرد در کشورمان زیاد نداشتیم گروه‌های مسلحی داشتیم، اما هیچ موقع امتداد اجتماعی پیدا نکردند.
مجری: اصلاً حضرت امام معتقد نبودند به این مدل.
آقای مختارپور: معتقد نبودند، اما چهره‌های همه چهره‌های فرهنگی هستند خب در نتیجه شمارگان کتاب می‌شود ۵۰ هزار تا من خودم در آن موقع یادم است برای بعضی از کتاب‌ها ثبت نام می‌کردیم یک سال صبر می‌کردیم تا کتاب دوره‌ی کاملش منتشر بشود برای ما با آن مثلاً بنی که آماده شده بود بگیریم در آن جمعیت شمارگان ۵۰ هزارتایی داشتیم امروز جمعیت ما بیش از ۲ و نیم برابر شده شمارگان ما شده هشتصد و بیست و یکی، بنابراین آن موقع احساس می‌کرد که یک نوجوان اگر رمان نخوانده باشد تاریخ الجزایر نخوانده باشد مثلاً ابعاد اجتماعی اسلام را نخوانده باشد زندگی شهدای عاشورا را نخواهند باشد احساس می‌کرد کمبود دارد جامعه هم توجه نشان می‌داد به اهل مطالعه، امروز خب این‌ها رنگ باخته در مقابل جاذبه‌های دیگر و همه‌ی عوامل این زنجیره تأثیر دارند نمی‌شود یک بخش خاصی را متهم کرد تمام این‌ها دست به گردن هم هستند و اگر همه‌ی این‌ها دوباره با هم شروع کنند می‌شود این به این فقط یکجا نقش ویژه دارد و آن رسانه است، رسانه نه تنها خودش یکی از این اجزای زنجیره است محرک تمام اجزای زنجیره می‌تواند باشد در حالیکه وقت کنید می‌توانید نقد کتاب بکنید می‌توانید از برنامه‌های غیرمستقیم تبلیغ کتاب، ببینید الآن کاری که در صدا و سیما انجام می‌شود بسیار خوب است، اما در کشوری مثلاً شخصیت اصلی یک مجموعه‌ی نمایشی می‌بینیم با کتاب انس دارد می‌بینیم جملات کتاب را بیان می‌کند می‌بینیم در خانه اش کتاب در میزش، آشپزخانه اش، روی تلویزیونش یعنی یک انس با کتاب در تمام اجزاء هست نه اینکه فقط یک کتاب را معرفی کنیم این کتاب منتشر شده کتاب خوبی هم هست می‌شود همه‌ی این ابعاد را مورد توجه قرار داد.
مجری: برای بهتر شدن این روند رسانه چه مسیری را می‌تواند دنبال بکند بر اساس شرایط فعلی که توضیح دادید که در دوره‌ی تحول رسانه ملی آغاز شده که نکات ارزشمندی را بیان کردید درباره خود کتابخانه‌ی ملی هم صحبت بکنید این آماری که بیان کردید در مورد نسخه‌های چاپی در خصوص نسخه‌های الکترونیک کتاب صوتی و کتاب الکترونیک هم آمار است در شرایط فعلی و می‌توانیم بگوییم که قدری ایجاد امید می‌کند.
آقای مختارپور: ببینید یک نکته‌ای هست این است که آمار کتابخوانی در کشور ما هنوز به طریق علمی استخراج نشده یکی از مسائل مهمش همین است که به دلیل اینکه سامانه‌های دقیقی از تولید و مطالعه کتاب‌های الکترونیک یا کتاب‌های صوتی یا کتاب‌هایی که الکترونیک نیستند تنها یک نسخه‌ی عکس گرفته شده یا به اصطلاحشان پی. دی. اف مثلاً عکس یک صفحه‌ای را برمی دارند این‌ها کتاب الکترونیک محسوب نمی‌شود، چون سامانه‌ای برای ثبت این‌ها وجود ندارد اطلاعی هم وجود ندارد واقعاً کتاب‌های زیادی شاید در فضای مجازی خوانده می‌شود و شاید هم قابل توجه باشد، ولی هیچ آمار دقیقی وجود ندارد از این‌ها یک دلیل دیگر هم دارد این است که نشر الکترونیک در کشور ما هنوز رشد نکرده ابعاد مختلفی دارد یکی از مهمترین ابعادش این است، چون قانون‌ها و ضوابط کنترله کننده برای اینکه مورد سرقت ادبی قرار نگیرد مورد تکثیر قرار نگیرد وجود نداشته باشد ناشران ما اقبال کمی به کتاب الکترونیک تا به امروز نشان دادند برای همین آمار دقیقی از آن حوزه وجود ندارد، ولی قطعاً کتاب‌های زیادی در آن حوزه مورد مطالعه قرار می‌گیرد البته بخشی از آن قانونی است بخشی هم ممکن است که به طریق غیرقانونی باشد که خب بالاخره یک کار غیراخلاقی و غیرقانونی است.
مجری: این مدل را نمی‌توانیم کتاب الکترونیک بدانیم که پی. دی. اف یا عکسش را می‌گذارند کتاب الکترونیک چه تعریفی دارد چه شاخصی دارد؟
آقای مختارپور: کتاب الکترونیک کتابی است که شما می‌توانید اولاً متن به صورت با ضوابط مربوطه تهیه شده یعنی شما امکان جستجو دارید امکان یادداشت گذاری دارید حاشیه گذاری دارید مقایسه بند‌های کتاب را با هم دارید می‌توانید بخش‌هایی از کتاب را جدا بکنید کنارهم بگذارید تجزیه و تحلیل بکنید این‌ها در کتاب الکترونیک است در کتاب‌های پی. دی. اف که تصویر است صرفاً شما هیچکدام از این کار‌ها را.
مجری: در کشور ما هنوز این مدل ایجاد نشده؟
آقای مختارپور: شده خیلی کم است خیلی کم است.
مجری:، اما بپردازیم به کتابخانه ملی و فعالیت‌هایی که در عرصه‌ی چاپ و نشر کتاب دارد عنوان کتابخانه ملی که مطرح می‌شود فقط هما نگاه کتابخانه‌ای باشد یا بخش اول عنوان مرکز ملی اسناد در حوزه‌ی چاپ و نشر خود شما در کتابخانه ملی چه اقداماتی را دنبال می‌کنید؟
آقای مختارپور: من یک مقدمه‌ی کوتاهی عرض بکنم این کتابخانه ملی کشور ما بیش از ۹۰ سال و مرکز اسناد ما بیش از ۵۰ سال سابقه دارد در مرکز اسناد ما اسناد تاریخی، اداری، فرهنگی، اجتماعی کشور جمع آوری می‌شود و نگهداری می‌شود در کتابخانه ملی طبق قانون تمام کتاب‌هایی که در ایران منتشر می‌شود دو نسخه باید در اینجا باشد تمام کتاب‌هایی که زبان فارسی می‌شود باید نسخه آنجا باشد تمام نسخ خطی فارسی یا مربوط به ایران در جهان باید جمع آوری بشود یا اصل نسخه یا رونوشتی از نسخه همین طور تمام کتاب‌هایی که هر ایرانی در هر جای جهان به هر زبانی راجع به هر موضوعی بنویسد، چون خاستگاه ایران را دارد باید در اینجا تهیه بشود حالا البته بنا به امکانات گاهی اوقات همه این‌ها فراهم می‌شود گاهی نمی‌شود این مجموعه بنابراین، چون مجموعه‌ای تخصصی و بالادستی علوم اطلاعات و دانش شناسی و مرکز اسناد است و همین طور تاریخ شواهی ایران هم در آنجا جمع آوری شده متناظر با هر کدام از این ابعاد نشر کتاب هم دارد یعنی ما کتاب‌هایی داریم در حوزه‌ی علم اطلاعات و دانش شناسی آخرین دستاوردهای مراکز علمی جهان در این حوزه ترجمه می‌شود منتشر می‌شود یا توسط پژوهشگران خودمان تألیف می‌شود کتاب‌هایی در مورد علم آرشیو در اینجا چاپ می‌شود و همین طور کتاب‌های مربوط به تاریخ شفاهی مشاهیر ایران در حوزه‌های مختلف امسال آخرین کتابی که در این حوزه منتشر شد کتاب قصه راستگو است که خاطرات شفاهی است که مرحوم محمدحسن راستگو که به هر حال یک قصه گوی ماهر و برجسته‌ای بودند و عمده‌ی فعالیتشان هم در صدا و سیمای جمهوری اسلامی بود خب ایشان در عمر نزدیک به ۷۰ ساله‌ای که داشتند فعالیت‌های فرهنگی خیلی زیادی را خصوصاً تربیت کودک و نوجوان و کتابخوانی، خودشان مصاحبه باهاشون شده بود بعد از درگذشت ایشان آماده شده و امسال منتشر نشد بنابراین هم تاریخ شفاهی داریم در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی هم مربوط به علوم تخصصی کتابداری و آرشیو. کتاب دوم البته مربوط به کتابخانه‌ی ملی نیست منتهی این کتاب، چون یک کتابی است به جهتی من احساس کردم که کتاب قابل توجهی است این کتاب هست عشق هرگز نمی‌میمیرد خاطرات همسر شهید میرمحمد سلگی است که این شهید بزرگوار از سرداران بزرگ همدان بود و کتاب آب هرگز نمی‌میرد جناب آقای حمید حسام در مورد زندگی این شهید است که در زمان حیات شهید منتشر شد در سال ۹۹ جناب میرزامحمد سلگی به شهادت رسیدند این کتاب را که خانم مونا اسکندری از نویسندگان جوان و خوب کشور ما تهیه کردند خاطرات همسر شهید سلگی است سرکار خانم پروین سلگی این کتاب فقط در یک جمله معرفی بکنم اگر کسی می‌خواهد ببیند که چگونه می‌توان در این عصر در این قرن بیست و یکم یک زندگی سالم مبتنی بر معارف دینی، فرهنگ بومی و سراسر محبت و معرفت و عشق خانوادگی را تجربه کرد و در راه دین و سرزمین و آیین ایستاد و جان داد مطالعه‌ی این کتاب حتماً مفید است.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: کتاب الکترونیک کتابخانه ملی کتاب هایی وجود ندارد کشور ما ما بیش همین طور مسئله ی یک کتاب کتاب ها ی کتاب ۵ هزار حوزه ی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۱۱۲۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واگذاری ۴۵۶۶ سند شهرک‌های صنعتی هرمزگان
با حضور رئیس ثبت اسناد کشور آئین واگذاری ۴۵۶۶ هزار سند شهرک‌ها ونواحی صنعتی و واحدهای تولیدی استان هرمزگان برگزار شد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس، در جریان سفر حسن بابایی رئیس سازمان ثبت اسناد واملاک کشور به استان هرمزگان ، آیین واگذاری 4566 هزار سند شهرک‌ها و نواحی صنعتی و واحدهای تولیدی استان هرمزگان با حضور رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برگزار شد.
این اسناد حدنگاری در 31 شهرک و نواحی صنعتی و برای 4566 هزار قطعه و با مساحت 4368 هکتار صادر شده‌اند.
اسناد حدنگاری مشاور مدیر عامل شرکت شهرک‌های صنعتی هرمزگان در این آیین به صورت نمادین توسط حسن بابایی رئیس سامان ثبت اسناد واملاک کشور تحویل داده شد.
انتهای پیام/864/.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت